در آستانه 10 تیرماه روز صنعت و معدن، اگرچه توجه رسانه ها به طور عمده به التهابات بازار ارز و طلا، قیمت نفت، خروج آمریکا از برجام و تحریم در ماه های آینده معطوف شده، اما در شرایطی که به عقیده برخی صاحبنظران به "امید" به اندازه آب و هوا برای ادامه حیات اجتماعی مردم ایران نیازمند هستیم، لازم است که به دستاوردهای صنعتی و معدنی کشور در دولت های یازدهم و دوازدهم و به ویژه در سال های پس از برجام، و تدابیر به کارگرفته شده توسط مدیران خوش فکر بخش صنعت و معدن اشاره شود تا چراغ روشن شده در مسیر آینده کشور را به جوانان و فعالان صنعتی و معدنی کشور نشان دهد و در ماه های پیش رو، سرمایه و تجربه ای ارزشمند در مقاوم سازی اقتصاد و افزایش توانایی ساخت داخل کشور باشد.
یکی از حوزه های عمده در بخش صنعت که به خاطر برخورداری از سرمایه های انسانی و مدیران ارزشمند آن و برنامه ریزی ها و تلاش های گسترده در سال های اخیر، با درخشش بیشتری همراه بوده، بخش معدن و صنایع معدنی است که نه تنها به خاطر ظرفیت ها و منابع طبیعی گسترده آن در جغرافیای کشور، مزیت های نسبی، قدرت رقابتی ایران در بازار مواد معدنی، و شرایط ویژه ترانزیت مواد معدنی و دسترسی به دریای عمان و خلیج فارس واقیانوس هند از امتیازات ویژه ای برخوردار است، بلکه در سال های اخیر، در نتیجه مذاکرات گسترده مدیران بخش معدن کشور با چین، هند، کشورهای اروپایی، روسیه و... مجموعه ای از قراردادهای همکاری، فاینانس ها وتامین اعتبارات، دعوت شرکت های معتبر به همکاری، تکمیل طرح های نیمه تمام قبلی و..  در دستور کار قرار گرفته و شتاب رشد و توسعه معادن و صنایع معدنی حکایت از توانمندی قابل توجهی در مدیریت معدنی کشور است.
از جمله سرمایه های انسانی که باعث تحولات کارآمد و تصمیم گیری های اثربخشی در بخش معدن و صنایع معدنی بوده و پیگیری برنامه ها را با جدیت به همراه داشته، برخورداری از مدیریت توانمند مهدی کرباسیان رییس هیات عامل ایمیدرو است که اگرچه نتیجه 40 سال مدیریت و تجربه او در بخش های مختلف اقتصادی، و تدبیر در تصمیم گیری ها را در او سراغ داریم، اما از سوی دیگر، نمی توان برای او سن 65 سال به بالا تصور کرد، زیرا مانند یک جوان 30 ساله دوش به دوش مدیران و همکاران جوان خود گام برمی دارد،‌ جلسه می گذارد، سفر می رود، گزارش می خواند، گزارش می دهد، به بخش های مختلف معادن و صنایع معدنی سرزده وارد می شود و به گزارشی که جوانان و همکاران او تهیه می کنند، احترام می گذارد.
او پا به پای جوانان تلاش می کند و بسیار پر انرژی و پرکار و برنامه ریزی است و در تحولات مدیریتی و تغییر مدیران نیز سعی کرده که افراد جوان را به کار بگیرد و جایگزین نفرات بازنشسته قبلی کند. در نتیجه ساختار ایمیدرو، شرکت های معدنی و زیرمجموعه ها را از مدیران جوان و با انرژی و با انگیزه تشکیل داده و خود نیز پا به پای آنها کار و تلاش دارد.
نتیجه چنین روحیه ای باعث شده که از حوزه های معدنی شمال کشور، کارخانه های فولاد و معادن سنگ آهن شرق و شمال شرق کشور، تا حوزه های صادراتی مواد معدنی در جنوب کشور را مدیران و کارگران پرکار وبا انگیزه با رفت و آمد خود پررنگ تر از همیشه به نمایش گذارند و به تدریج قطب های معدنی و صنایع معدنی کشور توانمندتر از گذشته خودنمایی کنند و صدای چکش و ماشین آلات در معادن و شعله کارخانه های صنایع معدنی در سراسر کشور، بیش از گذشته احساس شود.
براین اساس، بخش معدن و صنایع معدنی به خاطر حضور مدیرانی با تجربه، با انگیزه و جوان و با انرژی شاهد تحولات عمده ای در حوزه اکتشاف، بهره برداری، سرمایه گذاری، اشتغال زایی و جوان گرایی بوده که با مدیریت مهدی کرباسیان به عنوان یکی از مدیران با تجربه، چابک و دارای نفوذ کلام کشور، دستاوردهای قابل توجهی را به اقتصاد ایران افزوده است.
تدابیر به کارگرفته شده و تصمیم گیری های 6 سال اخیر در حوزه معدن و صنایع معدنی، از سال 1392 تاکنون، نه تنها به اندازه 100 سال پیش از آن در حوزه اکتشاف معادن کارآیی داشته بلکه در ایجاد قطب های صنایع معدنی کشور از معادن سنگان گرفته تا فولاد کشور،تا مناطق ویژه اقتصادی پارسیان و لامرد، راه اندازی طرح های استانی، رشد صادرات و بهبود جایگاه ایران در بازار معدنی جهان موثر بوده است.
ایران در جمع 10 کشور غنی معدنی جهان جای دارد و با وجود استخراج بیش از 380 میلیون تن مواد معدنی از دل معادن ایران، انتظار داریم که سهم قابل توجهی در صادرات مواد و تولیدات معدنی داشته باشیم و لذا در کنار اکتشاف و بهره برداری باید سهم از صادرات بازارجهانی و ارزش افزوده صنایع معدنی را افزایش دهیم.
براساس مطالعات زمین شناسی انجام شده تا پیش از شروع به کار دولت یازدهم، میزان ذخایر شناسایی شده معدنی کشور 57 میلیارد تن بوده که از این رقم حدود 37 میلیارد تن ذخیره قطعی و باقی آن احتمالی است. وزارت صنعت، معدن و تجارت شمار معادن فعال کشور را پنج هزار و 400 معدن ذکر کرده که مجموع مواد معدنی استخراجی در سال گذشته به حدود 400 میلیون تن رسید.
اما سازمان توسعه و نوسازی معادن وصنایع معدنی ایران (ایمیدرو) به تازگی اعلام کرده که براساس برنامه اکتشافات جدید که در دولت یازدهم از سوی ایمیدرو و سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور اجرا شده، تاکنون در مرحله مقدماتی 400 میلیون تن سنگ آهن، 500 میلیون تن زغالسنگ و 90 تن طلا کشف و به میزان ذخایر موجود افزوده شده است که این اکتشافات حکایت از تحول عمده و درخشش صنایع معدنی کشور در سال های آینده دارد که میزان فرآوری، صادرات و ارزش افزوده و گردش مالی و تولید و اشتغال زایی فراوانی را به همراه خواهد داشت.
به عبارت دیگر، در 6 سال اخیر، زمینه های رشد و توسعه معادن و صنایع معدنی کشور آماده شده و با اکتشافات و رشد سرمایه گذاری ها، آینده قابل توجهی را در این بخش برای جوانان کشور شاهد خواهیم بود.
و به همین دلیل در شرایط کنونی همزمان با اجرایی شدن مرحله اکتشاف تا فرآوری باید استانداردهای لازم مطابق کشورهای معدن خیز مورد توجه فعالین این بخش قرار گیرد.بخش معادن از اکتشاف تا فرآوری در هر مرحله، به منظور ارتقای بهره وری، تابع یک طرح خاص وهمچنین ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز برای فعالیت است و در نتیجه مدیران وکارگران پرتلاش معدنی کشور تلاش دارند که باهدف بالابردن بهره وری و استفاده کامل از ثروت های ملی، استانداردهای تعریف شده در صنعت معدنکاری را بهتر از گذشته رعایت کنند.
زیرا بدون رعایت استانداردهای لازم، اجازه برای فعالیت در هربخشی داده نمی شود و با ورود استاندارد به همه بخش های معدنی، قیمت تمام شده کاهش یافته و توان رقابت در بازارهای جهانی به راحتی بالا می رود.
پس از دوری چند ساله کشورمان از بازارهای جهانی، مذاکرات برای تامین مواد اولیه و ماشین آلات، اتمام طرح ها، تامین اعتبارات و فاینانس بلافاصله در دولت یازدهم در دستور کار قرار گرفت و نتیجه سفرهای متعدد هیات های ایرانی به مدیریت کرباسیان و هیات های خارجی، به بستن قراردادهایی موثر و کارآمد منجر شده است.
در دوران پسابرجام با یک مدیریت صحیح و داشتن برنامه راهبردی قابل اجرا در کشور در چارچوب اقتصاد مقاومتی به نقطه عطف مثبتی در رشد و توسعه صنعت کشور دست یافته ایم که آمارها نشان می دهد میزان رشد طرح های تحقیقاتی و اکتشافی چند برابر متوسط 100 سال اخیر بوده است.
یکی از عملکردهای موثر در این بخش جوان گرایی و تامین نیروی متخصص بوده است و پس از مشاهده کمبود مدیریت تخصصی در بخش صنایع معدنی، مدیریت ایمیدرو به تدریج بسیاری از مدیران جوان را به عنوان حلقه نخست مدیریتی به کارگرفت.
همچنین تعامل و ارتباط هرچه بیشتر با مدل های موفق بین المللی و مطالعه کشورهای معدن خیز که شرایط مشابه ایران را داشته اند، در مسیراصلاح سیستم و انتقال تجربیات مفید و اثربخش در راه رفع این معضل مهم و اساسی در دستور کار قرار گرفت و شاهد ارتباطات موثر با کشورهای چین، هند، اروپا در این زمینه ها بوده ایم که اثرات آن را به تدریج در سال های بعد شاهد خواهیم بود.
همچنین مدیریت ایمیدرو، با همکاری مجلس و مدیران متخصص معدنی کشور در اصلاح ساختار شرکت ها، چابک شدن، کاهش هزینه ها، رشد تحقیق و توسعه، و تصویب قوانین مناسب برای حمایت و تضمین امنیت سرمایه گذاری و بهبود شرایط برای جذب سرمایه گذاری خارجی و داخلی برنامه های مختلفی را پیگیری  کرده و تجربیات مطلوبی را برای سرمایه گذاران خارجی در دسترس فعالان اقتصادی و جوانان قرار داده است.
از آنجا که اصلاح در قوانین و تغییر نگرش مدیریت کلان معدنی در کشور برای حضور گسترده سرمایه گذار خارجی ضرورت دارد، در نتیجه برای شفافیت قوانین و آیین نامه های معدنی کشور نیز گام های متعددی در این زمینه برداشته شده است.
همچنین در دوره پسا برجام، بلافاصله رفع تحریم ها و محدودیت در صادرات تولیدات معدنی و محصولات فرآوری شده، محدودیت تبادلات ارزی و باز کردن ال سی های بانکی، طولانی تر شدن روند کار و بالا رفتن ریسک سرمایه گذاری در دستور کار قرار گرفت و دلال بازی در امارات و ترکیه نیز با پیگیری های مختلف کاهش یافت.
با کوتاه شدن دست واسطه ها در بخش فروش و صادرات و نیز در عرصه تامین ماشین آلات و مواد اولیه موردنیاز واحد های معدنی،  افزایش حاشیه سود و قیمت گذاری بهتر نیز به عنوان یکی از اهداف بخش معدن معرفی شده است.
در بخش فراوری نیز ایجاد خطوط تولید و محصولات جدید از طریق ورود فناوری های نوین، همکاری با شرکت های خارجی، و بهبود شرایط بازار رقابتی مورد توجه بوده  تا در کنار منابع عظیم معدنی کشور، کاهش قیمت و افزایش کیفیت را در محصولات معدنی شاهد باشیم.
شایسته است در همین جا به فعالیتهای مناطق ویژه اقتصادی پارسیان و لامرد که منجر به اشتغال بیش از  4 هزارنفری شده است اشاره کنیم، بدیهی است در آینده میان مدت خبرهای هیجان انگیزی از نتایج اقدامات این دو مرکز  اقتصادی که زیر مجموعه ایمیدرو هستند به گوش مردم خواهد رسید.
براین اساس، حاصل تعاملات و فعالیت مشترک کارشناسان خارجی و داخلی و مدیران جوان کشور، رشد سطح دانش کارشناسان داخلی در کشور بوده که نتایج آن، زمینه ساز بومی سازی فناوری های نو خواهد شد و در سال های آینده نتایج بهتری را شاهد خواهیم بود.