از کارگران معادن زغال سنگ در ایران چه می دانید؟ از میزان درآمد و سختی کار آنها باخبرید؟ می دانید معدنچیان زغال سنگ ایران برای گذران زندگی خود و گرفتن کمترین حقوق، جانشان را کف دست می گیرند و وارد تونل های سیاه و نموری می شوند که هر لحظه امکان انفجار و ریزش در آن وجود دارد؟ از معادنی که به دلیل نداشتن شرایط مناسب از تجهیزات ایمنی گرفته تا سست بودن دیواره های معدن و پخش شدن گازهای سمی و بی بو ممکن است هر لحظه همچون آواری بر سر معدنچیان خراب شود چطور، چیزی شنیده اید؟

نکته تلخ و ناراحت کننده اینجاست که اکنون بسیاری از معادن زغال سنگ در ایران از چنین شرایطی برخوردارند و با این حال کارگران برای گذران زندگی خود  به کار در معدن تن می دهند. جمله ای که از زبان یک کارگر معدن شنیدم که می گفت هیچکس آرزوی کار در معدن را ندارد. وقتی نگاهی به شرایط سخت معدنکاری در ایران می اندازیم و آن را با موقعیت معدنچیان در کشورهای توسعه یافته و پیشرو در معدنکاری مقایسه می کنیم متوجه عدم علاقه کارگران برای حضور در معادن زغال ایرانی می شویم.
نمونه بارز اتفاق تلخ در معادن زغال سنگ ایران درست یک سال پیش در چنین تاریخی یعنی چهارشنبه 14 اردیبهشت سال 1396 رخ داد؛ ساعت 11:30 صبح خبر دادند در یکی از تونل‌های معدن زغال‌سنگ آزادشهر انفجاری رخ داده و تعدادی از کارگران نیز درون معدن گرفتار شده اند انفجاری که گفته می شد ناشی از تجمع گاز بوده این درحالی است که اگر تهویه مناسب در معادن وجود داشت این اتفاق نمی افتاد و معدن روی سر‌کارگرانش آوار نمیشد. حادثه ای که منجر به جانباختن 43 تن از کارگران و مهندسان معدنی شد و خانوداه های آنها را داغ دار کرد. حال سوال اینجاست که چه کسی مسئول پاسخگویی برای این حادثه بوده است؟
بعد از این اتفاق چه کسانی احساس خطر کردند؟ چقدر شرایط برای معادن زغال‌سنگ تغییر کرد؟آیا بهره برداران و کارفرمایان را به خود آورد که به سمت استفاده از تجهیزات نو برای معادن بروند و کارگران‌ را آموزش دهند تا آنها بدانند که در شرایط اضطراری در معدن باید چگونه عمل کنند؟
البته دستور وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت برای بازرسی از معادن زغال سنگ و بازبینی شرایط در معادن که به سرعت صادر شد را شاید بتوان به فال نیک گرفت اما اینکه تا چه اندازه بهره برداران به سمت ایمن سازی معادن پیش رفته اند خود سوالی است  که پاسخ قاطعی نمی توان برای آن داشت. چرا که چند ماه بعد از حادثه در آزادشهر بازهم حادثه در معادن زغال‌سنگ رخ داد و می توان سال 96 را سالی تلخ برای زغال سنگی ها دانست.
اکنون با گذشت یک سال از حادثه آزادشهر و خزان شدن بهار گلستانی ها، همزمان با سالگرد حادثه، تهویه ای جدید برای معدن آزادشهر از سوی دانشگاه شاهرود ساخته و تحویل معدن داده شد تا ایمنی به یورت بازگردد.
اینکه گفته می شود معادن زغال سنگ در ایران حادثه خیزند و اگر فکری برای ایمن سازی آنها نشود در هر لحظه می توان شاهد اتفاقی تلخ در معدن باشیم نه نتها از زبان نگارنده این یادداشت بر می آید بلکه بسیاری از کارشناسان نیز بر آن تاکید داشته اند و معتقدند باید به فکر ایمن سازی معادن زغال برویم. حال این موضوع چگونه امکان پذیر می شود؟ به طور قطع داشتن دانش کافی و مدیریت صحیح برای کسانی که پروژه های معدنی را در دست می گیرند یکی از مهم ترین ارکان برای رسیدن به این هدف است. اینکه می گویند کار را باید به کاردانش سپرد به راستی سخنی است که باید آن را با طلا نوشت. امید داریم در ایران نیز واگذاری پروژه ها و طرح های معدنی به کسانی واگذار شود که از توان فنی برای اجرای پروژه ها برخوردارند تا دیگر شاهد اتفاقات تلخ در هیچ کدام از معادن ایران نباشیم.