به گزارش پایگاه خبری «عصر معدن» به نقل از ایرنا، وضعیت اکتشافات معدنی در ایران تا امروز پیشرفت‌های قابل توجهی که در سرعت و حجم فعالیت‌های اکتشافی سال‌های اخیر داشته است؛ هر چند این بخش دارای چالش های ساختاری و اقتصادی است.

سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی یکی از نهادهای متولی در حوزه معدنی و اکتشافی کشور است که با همکاری بخش های خصوصی و دانشگاهی اقدام به تهیه نقشه های زمین شناسی، ژئوشیمی و اقتصادی کرده است.

طرح تحول زمین‌شناسی در چهار لایه ژئوفیزیک هوابرد، زمین‌شناسی اقتصادی، ژئوشیمی و زمین شناسی در مرحله نخست با اولویت 420 نقشه در حال اجرا است که طبق اعلام کارشناسان و مسئولان سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی پیش بینی می شود که این طرح تحول در این مرحله، تا چهار سال آینده به اتمام برسد.

طرح تحول زمین شناسی با تهیه نقشه و داده های زمینی

در باره جزئیات طرح تحول زمین شناسی، ابراهیم مولابیگی معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: در راستای اجرای طرح تحول زمین شناسی، در گام نخست تعداد 420 نقشه طراحی شده و در این یک سال اخیر سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با به‌کارگیری بخش‌های خصوصی و دانشگاهی در کنار توان عملیاتی و نظارتی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور اقدام به آغاز مطالعات صحرایی زمین‌شناسی و اکتشاف مواد معدنی در وسعتی حدود 78 هزار کیلومتر مربع در قالب 120 نقشه با سه لایه اطلاعاتی زمین‌شناسی، ژئوشیمی و اقتصادی کرده است.

وی ادامه‌داد: این میزان از تولید نقشه و داده حدود هفت برابر سال‌های قبل است. پیش از این نیز، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور از مهرماه سال 1400 در قالب یک تفاهم‌نامه سه جانبه با حمایت وزارت صمت و ایمیدرو، طرح تحول خراسان جنوبی را به عنوان اولین طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشاف آغاز کرده بود.

معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور اضافه‌کرد: در مدت سه سال تا ابتدای دولت چهاردهم، فقط طرح خراسان جنوبی در قالب 20 نقشه با وسعت حدود 13 هزار کیلومتر مربع تکمیل شد و در کنار آن، سه طرح کردستان، آذربایجان غربی و قم- مرکزی در قالب 65 نقشه با وسعت 42 هزار کیلومتر مربع نیز تا ابتدای دولت چهاردهم تنها 50 تا 90 درصد پیشرفت فیزیکی داشتند که بقیه فعالیت‌های انجام نشده نیز از ابتدای دولت جدید تکمیل و تا پایان سال جاری به اتمام خواهد رسید.

وی با بیان اینکه این فعالیت‌ها انقلاب مهمی در تولید اطلاعات پایه، انتشار عمومی این داده‌ها و کاهش ریسک اکتشاف خواهد بود، خاطرنشان‌کرد: این امر باعث جذب سرمایه و تولید ثروت هنگفتی برای کشور می شود.

اکتشافات مواد معدنی در پهنه های آبی

مولابیگی تاکید کرد: در کنار این فعالیت‌ها، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به عنوان متولی اکتشاف در کشور، وظایف حاکمیتی خود را در بخش‌های ژئوفیزیک هوابرد، ژئوفیزیک مگنتوتلوریک و اکتشاف مواد معدنی پهنه‌های آبی با قدرت آغاز کرده است.

معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با اشاره به اقتصاد دریا محور نیز گفت: توجه ویژه به دریا، در راستای فرمان رهبر معظم انقلاب اسلامی در زمینه توجه ویژه به اقتصاد دریا محور بوده است. سازمان زمین شناسی در این خصوص اقدام به تعریف پروژه‌های مهمی در پهنه‌های آبی شمال و جنوب کشور در استان‌های گیلان، مازندران، گلستان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان کرده است.

وی بیان می کند: هم اکنون کارشناسان سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با تجهیزات ویژه دریا در حال برداشت اطلاعات و مطالعات مقتضی هستند که در همین راستا با حضور استاندار مازندران، مرکز مطالعات و پژوهش‌های دریایی که وظیفه اکتشاف منابع معدنی کف دریا و تولید داده‌های پایه دریایی را دارد، راه‌اندازی شد.

مولابیگی با اشاره به نقش سازمان زمین شناسی در حوزه تهیه اطلاعات پایه، افزود: سازمان در راستای وظایف حاکمیتی خود جهت تولید اطلاعات پایه زمین شناسی و اکتشافی طبق برنامه هفتم توسعه، مکلف است با استفاده از روش ژئوفیزیک هوابرد تقریبا 500 هزار کیلومتر مربع از سطح کشور را در قالب 2 میلیون کیلومتر خطی با وضوح بالا به فواصل 250 متر و ارتفاع 40 متر با روش های مغناطیس‌سنجی و رادیومتری تحت پوشش قرار دهد.

وی ابراز کرد: نتایج حاصل از داده‌‎برداری بعد از پردازش، مدل سازی و تلفیق با سایر اطلاعات پایه زمین‌شناسی و اکتشافی (شامل ژئوشیمیایی، زمین‌شناسی، زمین‌شناسی اقتصادی و ژئوفیزیک زمینی) معرفی مناطق (محدوده های) امیدبخش است که این محدوده‌ها برای سیاست‌گذاری و ادامه عملیات اکتشاف تکمیلی در اختیار معاونت معدنی وزارت صمت و ایمیدرو قرار می‌گیرد.

توافقنامه در حوزه ژئوفیزیک هوابرد

معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به حوزه ژئوفیزیک هوابرد اظهار داشت: این سازمان طی توافقنامه سه جانبه با معاونت معدنی وزارت صمت و ایمیدرو مکلف است در فاز اول 420 برگه از نظر پتانسیل معدنی دارای اولویت است را در سه لایه (ژئوشیمیایی، زمین‌شناسی و اقتصادی) تهیه کند که تاکنون 57 برگه آن به اتمام رسیده و تعداد 75 برگه آن در حال انجام است.

وی عنوان کرد: طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده، در سال 1404 تعداد 120 برگه دیگر در سه لایه با استفاده از ظرفیت داخل سازمان و ظرفیت های خارج سازمان (شرکت‌های مشاور و مراکز علمی و پژوهشی) تهیه می‌شود.

مولابیگی از مطالعات پوسته ایران در حوزه زمین شناسی خبر داده و گفت: یکی دیگر از برنامه‌های کلان سازمان که قرار است برای نخستین بار به صورت سراسری و یکپارچه در سطح کشور اجرا شود، مطالعه پوسته ایران با روش مگنتوتلوریک MT در شبکه‌های 50 در 50 کیلومتر مربع تا عمق 30 تا 50 کیلومتری است که یکی از اهداف مهم آن اکتشاف ناحیه‌ای کانسارهای عمیق ماگمایی- گرمایی است.

وی اضافه‌کرد: این طرح در صورت تخصیص منابع مالی و تجهیزاتی طی سه تا پنج سال به طول می‌انجامد که در این راستا به‌کارگیری هوش مصنوعی و هوشمندسازی کلیه فرایندهای اکتشافی و تقویت بخش خصوصی و مرکز علمی و پژوهشی با مشارکت دراجرای پروژه‌های اکتشافی و زمین‌شناسی نیز دنبال می شود.

معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تاکید کرد: این سازمان در حوزه بسترسازی اطلاعاتی و تسهیلگری برای کاهش خطر پذیری در حوزه اکتشاف است تا برای بخش خصوصی کم هزینه باشد.