به گزارش پایگاه خبری «عصر معدن» به نقل از فولاد مبارکه اصفهان، سازمان‌ها، فارغ از فعالیت، اندازه، ساختار و یا سطح بلوغ، برای دست‌یابی به موفقیت پایدار نیاز دارند تا چارچوب مدیریتی مناسبی داشته باشند. مدل‌ تعالی سازمانی چارچوبی است که به هر سازمان کمک می‌کند تا در مسیر تعالی حرکت کند. این مدل‌ها در واقع روش‌های مناسبی برای ارزیابی عملکرد سازمان‌ها به شمار می‌آیند و با به‌کارگیری آن‌ها، سازمان می‌تواند عملکرد خود را در سطح ملی و بین‌المللی با سایر رقبا مقایسه کند. همچنین سازمان می‌تواند میزان موفقیت‌های خود را در اجرای برنامه‌های بهبود در مقاطع زمانی مختلف ارزیابی کند و امکان مقایسۀ عملکرد خود با سایر سازمان‌ها و به‌ویژه با بهترینِ آن‌ها را نیز خواهد داشت. کسب جایزه‌های پی‌درپی تعالی سازمانی گواهی بر این مدعاست که شرکت فولاد مبارکه توانسته است در مسیر تعالی روزافزون حرکت کند.

صنعت فولاد کاربردهای گسترده‌ای در صنایع پایین‌دستی دارد و در همۀ کشورهای دنیا ازجملۀ صنایع مادر و استراتژیک به شمار می‌آید .به همین دلیل، اغلب کشورهای توسعه‌یافته و یا درحال‌توسعۀ جهان پیشرفت در این صنعت را یکی از رویکردهای اساسی خود قرار می‌دهند. ایران نیز در سال‌های گذشته، با تصویب و اجرایی ساختن طرح جامع فولاد، این مسئله را یکی از اولویت‌های توسعه قرار داده است، به‌طوری‌که صنعت فولاد، در کنار صنعت نفت و گاز، اصلی‌ترین محرک‌های اقتصاد کشور شمرده می‌شوند. فولاد مبارکه بزرگ‌ترین شرکت فولادی کشور است که نیمی از بار صنعت فولاد کشور را بر دوش می‌کشد. این شرکت، با سیاست‌گذاری‌های گسترده در زمینۀ کارهای زیربنایی و نیز انتقال دانش فنی در سیستم‌ها و نظام بهره‌برداری توسط نیروهای متعهد و کارامد در سطوح مدیریت و کارکنان، توانسته است خود را به‌عنوان سازمانی متعالی در کشور و حتی جهان مطرح سازد.

اجرای دستورالعمل‌ها، فلسفۀ مدل تعالی سازمانی

در علم مدیریت، تاکنون راهکارهای مختلفی برای چگونگی ادارۀ سازمان‌ها، بنگاه‌ها و کشورها ارائه شده است. البته پیاده‌سازی این راهکارها چالشی مهم در یک سازمان محسوب می‌شود. ازاین‌رو، در طول چند دهۀ گذشته، برای جلوگیری از سردرگمی سازمان‌های عملیاتی، این مفاهیم به مدلی کامل و یکپارچه تبدیل شدند تا بتوان آن را در سازمان پیاده کرد. بدین ترتیب، مفهوم ایجاد مدل‌های مدیریت شکل گرفت. این مدل‌های مدیریتی در سال‌ها و دهه‌های اخیر سیر تحولی گسترده‌ای داشته است. در ابتدا استاندارد ایزو مطرح شد و پس از آن استانداردهای مدل‌های تعالی سازمانی اجرایی شدند. ابتدا ژاپن و آمریکا اقدام به پیاده‌سازی مدل‌های تعالی کردند. در دهه‌های 1980 و 1990، اروپایی‌ها برای عقب نماندن از ژاپن، به سمت جمع‌آوری و یکپارچه‌سازی الگوهای مدیریتی حرکت کردند تا حاصل کار همۀ ابعاد مدیریتی و رهبری یک سازمان را   در  بر گیرد و بتوان سازمان‌ها را با این مدل ارزیابی کرد. به این ترتیب، سازمان‌ها نیز بهتر اداره می‌شوند.

بنیاد کیفیت اروپا (EFQM) مدلی ارائه کرده و هر سال آن را ارتقا بخشیده است. ابعاد این مدل شامل چند ویژگی است و تعدادی معیار و زیرمعیار دارد. رهبری سازمان نخستین معیار این مدل است که پنج زیرمعیار دارد. در این مدل، سازمان‌ها بعد از رهبری باید دارای استراتژی باشند. سازمان باید این استراتژی را مبنای اصلی فعالیت‌های خود در نظر بگیرد و به‌اصطلاح، «برنامه‌محور» باشد. معیار سوم، کارکنان سازمان است، زیرا منابع انسانی مهم‌ترین منبع یک سازمان محسوب می‌شوند. معیار چهارم، منابع دیگر سازمان مانند منابع مالی، دارایی‌های فیزیکی و غیرفیزیکی، فناوری اطلاعات، مدیریت دانش و تکنولوژی است. معیار پنجم نیاز به فرایندها را شامل می‌شود. این پنج مورد، معیارهای توانمندساز سازمان محسوب می‌شوند. یک دسته معیار هم در ادامۀ مدل معرفی شده است که معیارهای نتیجۀ سازمانی به شمار می‌آیند. در مدل تعالی سازمانی، پانصد امتیاز برای معیار توانمندسازها و پانصد امتیاز برای معیار نتایج تعریف می‌شود. هرچه این مدل به نحو مناسب‌تری پیاده‌سازی شود، سازمان امتیاز بیشتری به دست می‌آورد و متعالی‌تر محسوب می‌شود.

فلسفۀ مدل تعالی سازمانی عمل به دستورالعمل‌هاست. این مدل در ایران هم ایجاد و اجرایی شده است، اما کماکان بسیاری از بنگاه‌ها به روش سنتی اداره می‌شوند. حتی برخی از سازمان‌ها بر اساس سلایق مدیران اداره می‌شوند که این مسئله آفت مدیریت است. این مدل‌ها طراحی شده‌اند تا مانع از رفتار سلیقه‌ای شوند.

شرکت فولاد مبارکه در مسیر تعالی

شرکت فولاد مبارکه، به‌عنوان مجموعه‌ای توسعه‌محور، توانسته است سطح زرین مدیریت کیفیت اروپا را به دست آورد. به گفتۀ مدیران این شرکت، درصورتی‌که فولاد مبارکه نحوۀ ادارۀ بخش‌های مختلف و رفتار مدیریتی خود را در قالب رفتارهای استاندارد قرار دهد و به‌طور مداوم در این‌گونه رتبه‌بندی‌ها و جوایز شرکت کند، می‌تواند در زمرۀ ده کشور برتر جهان در زمینۀ مدیریت کیفیت قرار گیرد.

شرکت فولاد مبارکه توانسته است در یازده دورۀ جایزۀ ملی تعالی سازمانی و شش دورۀ جایزۀ شرکت دانشی در کشور رتبۀ نخست را به دست آورد. این شرکت در سال 1391 برای نخستین بار به‌عنوان تنها شرکت ایرانی توانست تندیس زرین جایزۀ ملی تعالی سازمانی را از آن خود کند. این مجموعه در سال 1392 ، مطابق قانون در این جایزه شرکت نکرد تا فرصت برای بقیۀ شرکت‌ها نیز فراهم شود، اما حضور این مجموعه در سال 1393 با دریافت دوبارۀ تندیس طلایی با امتیاز بیشتر نسبت به دورۀ قبل همراه شد. حضور بعدی این مجموعه در جایزۀ تعالی سازمانی مربوط به سال 1398 می‌شود که سومین تندیس تعالی سازمانی را برای شرکت به ارمغان آورد.

در حدفاصل سال‌های 1393 تا 1398، شرکت فولاد مبارکه در جایزۀ بنیاد کیفیت اروپا حضور یافت. نحوۀ حضور در مدل جایزۀ تعالی اروپا به این صورت است که باید ابتدا نمایندگی این بنیاد در کشور سازمان موردنظر را انتخاب و آن را به سطح جایزۀ اصلی در اروپا معرفی کند. شرکت فولاد مبارکه در تاریخ 2 دی سال 1396 عنوان سازمان سرآمد ملی را کسب کرد و به جایزۀ جهانی تعالی بنیاد مدیریت کیفیت اروپا (EFQM) معرفی شد. این شرکت در سال 1397 در این جایزه شرکت کرد و در اواخر مهرماه در اجلاس سالانۀ «EFQM»، با بیش از ششصد امتیاز، موفق به دریافت سطح زرین این جایزه شد و به‌عنوان تنها شرکت ایرانی حاضر در این جایزه، توانست حائز امتیاز فوق شود.