چالشهای هفت طرح فولادی از دیروز تا امروز
عصر معدن- شهرام شریعتی، عضو هیات مدیره خانه اقتصاد ایران در یادداشتی اختصاصی برای «عصرمعدن» درخصوص هفت طرح فولادی و چالش های این صنعت نوشت:
عصر معدن- شهرام شریعتی، عضو هیات مدیره خانه اقتصاد ایران در یادداشتی اختصاصی برای «عصرمعدن» درخصوص هفت طرح فولادی و چالش های این صنعت نوشت:
دستیابی به 55 میلیون تن فولاد در افق 1404 از برنامه های اصلی کشور به شمار میآید اما بهانه نداشتن منابع مالی و عدم مطالعه صحیح دولت های قبلی همیشه در عدم توسعه کشور پابرجاست.
نمیتوان توقع داشت برنامه های 5ساله ای که در موارد متعددی محقق نشده، بتواند در زمینه توسعه صنعت فولاد موفق عمل کنند. همه مدیران و کارشناسان امیدوارانه از راه اندازی این مهم صحبت میکنند اما در واقع باز مثل همیشه به معضل شعارزدگی و وعدههای غیر قابل اطمینان مسئولان برمیخوریم. بدون درنظر گرفتن موضوع اهمیت یا عدم اهمیت فولاد، در پیشرفت کشور، یعنی همان چالشی که در صنعت سیمان با آن روبرو بوده ایم باید به این نکته اذعان داشته باشیم که توسعه فولاد و مکانیابی آن معضلات عمیقی را با خود به دنبال دارد.
مکان یابی یک علم استراتژیک است و صنعت فولاد قبل از داشتن تکنولوژی ساخت کارخانه باید از آن برخوردار باشد. افرادی که با دانش Site Selection آشنا هستند میدانند که باید حداقل 24 آیتم وجود داشته باشد تا یک صنعت بارور و سودده شود. در مصاحبه های مدیران کشور پس از چندین سال از عقب افتادن برنامه ها، به تازگی می بینیم که آنها به عدم وجود آب و نیاز شدید این صنعت اشاره می کنند که ریشه در ضعف مدیران وقت و توصیه کنندگان طرح های مذکور در تصمیم گیری برای محل ساخت کارخانهها داشته و بدون این مهم کارآیی این کارخانه ها در هاله ای از ابهام خواهد بود. بررسی مکان یابی عمده طرح های فولادی نشان میدهد تکیه بر مناطق محروم به جای استفاده از المان های مکانیابی و وزن دهی به مصادیق آن باعث شده که طرح ها در مناطق غیر مناسب برنامه ریزی شود و آینده آنها و حداقل سوددهی مورد نظر آنها را تحت شعاع قراردهد. در این همان مشکلی است که سالهاست در کشور به علت نفوذ برخی نمایندگان منطقه بر تصمیمگیران، باعث انتقال طرح های دارای توجیه فنی و اقتصادی پایین به حوزه های انتخابیه شده که باید هرچه سریعتر برای کلیه صنایع مرتفع شود. هر چند که می توان با مدیریت صحیح زنجیره تولید ارائه محصول جایگزین را به جای فولاد به سمت سایر محصولات هدایت کرد.
"آینده پژوهی صنعتی" یعنی مقولهای که براساس آن میتوان چندین دهه قبل از استقرار، یک صنعت سرنوشت آن را مورد سنجش قرار داد که متاسفانه در هیچ یک از مباحث فولادی دیده نشده است. بنابراین اساس کار باید از ابتدا مورد بازنگری قرار گیرد و حتی توصیه می شود به محصولات پایین دستی بیشتر توجه شود زیرا آینده محصولات فولادی با چیزی که امروز مشاهده می شود بسیار متفاوت خواهد بود.
بیان برخی ارقام و آمار بسیار رعب انگیز است برای مثال 43 میلیون تن کنسانتره و میلیون ها تن گندله و.... به صدها میلیون تن ماده استخراجی جدید نیاز دارد که این حجم از توان استخراج جدید با امکانات امروز و ظرفیت های موجود قابل تامین، اندکی به تامل بیشتری نیاز دارد.
فناوری قدیمی صنعت فولاد، کمبود زیرساخت ها، آب و عدم تکمیل اکتشافات کارآمد و قطعی در کنار مشکل مکانیابی، به طور قطع گریبان گیر صنایع فولادی در آینده خواهد شد و عنایت به این نکته که معضلات اجتماعی و اعتراضات احتمالی درخصوص عدم راه اندازی کارخانجات و اعطای قول به مردم بومی و محلی نیز میتواند مشکل ساز باشد بنابراین عدم برنامه ریزی دقیق و مدیریت بحران احتمالی، می تواند به نوعی چالش مذکور را در آینده کاهش دهد.