به گزارش پایگاه خبری «عصر معدن» به نقل از اکوایران، لیتیوم کربنات با جهش قیمتی 434 درصدی و تیتانیوم با صعود بهای 109 درصدی ظرف یک سال اخیر برنده بازدهی در بازارهای کالایی شدند. اوج‌گیری تقاضا در شرایطی که میزان عرضه نتوانست هم‌پا با آن رشد یابد مهم‌ترین دلیل این جهش قیمتی بود. اما وضعیت در بازار پلاتین به‌عنوان فلز گرانبهای ضد خوردگی تا حدی متفاوت بود، تعادل نسبی در عرضه و تقاضای آن باعث شده تا این فلز نیز نوسان نرخی همانند سایر کالاها داشته باشد.

لیتیوم، تیتانیوم پلاتین از جمله فلزاتی هستند که با توجه به ویژگی‌های خاص حاکم بر بازار خود در مسیری متفاوت از سایر کالاهای پایه در بازارهای جهانی حرکت کردند. میزان مصرف این فلزات نسبت به فلزات صنعتی بسیار محدوده بوده اما محدودیت در عرضه و افزایش توجه به کاربردهای آن‌ها ظرف سال‌های اخیر باعث شده تا بازار آن‌ها با سیگنال جهش نرخ مواجه شود.

لیتیوم در اوج

لیتیوم از جمله معدود کالاهای پایه است که بی‌توجه به سیگنال‌های متعدد اثرگذار بر بازارها همچنان در اوج نوسان قیمت دارد و خبری از بازگشت محسوس نرخ در آن نیست. در حال حاضر هر تن کربنات لیتیوم در بازار داخلی چین با نرخ 475 هزار و 500 یوآن به ازای هر تن به فروش می‌رود. رکورد قیمتی لیتیوم کربنات در چین مربوط به ماه مارس و پس از حمله روسیه به اوکراین می‌شود که بهای آن تا مرز 500 هزار یوآنی شدن نیز پیش رفت. اما در ادامه بهای لیتیوم کربنات نیز با فروکش اثرگذاری این جنگ بر بازار عقب نشست. البته لیتیوم کربنات از جمله محدود کالاهای پایه‌ای است که افت نرخ محدودی را در ماه جولای امسال تجربه کرد و همچنان در اوج ماند. ظرف یک سال منتهی به روز 20 جولای این محصول در بازار داخلی چین صعودی 437 درصدی داشت. برتری تقاضا نسبت به عرضه مهم‌ترین عامل این جهش قیمتی است.

لیتیوم فلز جدید مصرفی در تولید باتری خودروهای الکتریکی است. حرکت دنیا به سمت انرژی‌های پاک باعث جهش تقاضا برای آن شده است. اگرچه لیتیوم به وفور در سطح زمین وجود دارد اما استحصال آن نسبتا دشوار بوده و به کندی انجام می‌شودو کبود لیتیوم کربنات ظرف بیش از یک سال اخیر تبدیل به چالشی جدی در مسیر تولید خودروهای برقی شده است. ایلان ماسک به‌عنوان دارنده بزرگترین خودروساز برقی جهان (تسلا) چندی پیش ازاحتمال ورود به صنعت استحصال لیتیوم سخن گفته بود.

پافشاری تیتیانیوم در مسیر رشد نرخ

تیتانیوم فلزی که به دلیل ویژگی‌های خاص خود معمولا به‌عنون عنصر آلیاژی استحکام‌بخش مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ ظرف بازه زمانی یک سال منتهی به 20 جولای صعودی 109 درصدی داشت و در نهایت در معاملات آتی بورس آمریکا با نرخ 13 دلار و 0.8 سنت به فروش رفت. این فلز از ابتدای سال 2022 تا به امروز رشدی 95 درصدی داشته و عمده جهش نرخ آن پس از حمله روسیه به اوکراین و تحریم اقتصادی روسیه رخ داده است. روسیه سهمی حدود 40 درصدی در تامین بازار جهانی تیتانیوم دارد و بنابراین این جنگ با کسری قابل ملاحظه عرضه زمینه صعود نرخ را در بازار این فلز رقم زده است.

غلبه سیگنال کاهش نرخ در بازار پلاتین

پلاتین به‌عنوان فلزی نادر که به دلیل ویژگی‌های خاص از جمله خاصیت ضد خوردگی کاربردهای خاص صنعتی دارد و در عین حال در جواهرسازی نیز استفاده می‌شود، در سال‌های گذشته مورد توجه سرمایه‌گذاران بازارهای مالی-کالایی دنیا قرار گرفت. در حال حاضر هر اونس پلاتین در معاملات آتی بورس آمریکا با نرخ 881 دلار و 20 سنت به فروش می‌رود و به این ترتیب بازده آن در یک ماه اخیر منفی 6.2 درصد و بازده سالانه آن منفی 18.6 درصد است. البته ظرف روزهای اخیر این فلز مجدد به مسیر رشد نرخ بازگشته به نحوی که بازده هفتگی آن ظرف روزهای منتهی به روز 20 جولای به 2.8 درصد رسیده است.

در حال حاضر پلاتین در نرخی کمتر از میانگین بهای فروش آن در بازه زمانی 10 ساله معامله می‌شود. اما حمله روسیه به اوکراین و تحریم اعمال شده علیه روسیه و الیگارش‌های این کشور زمینه صعود نرخ آن در روزهای ابتدایی ماه مارس را فراهم کرد به نحوی که این فلز گرانبها در روز هشتم ماه مارس به هزار و 115 دلار به ازای هر اونس صعود داشت که این رقم بیشترین نرخ فروش آن پس از جولای 2021  بود.

ظرف روزهای ابتدایی ماه ژوئن نیز بریتانیا، ولادیمیر پوتانین، مدیر اجرایی و سهامدار اصلی غول معدنی روسیه، نورنیکل را تحریم کرد. این شرکت سومین تولیدکننده بزرگ پلاتین در دنیا است که سهم آن در تولید جهانی این فلز به 10 درصد می‌رسد، این خبر سیگنالی افزایشی برای این بازار به همراه داشت اما غلبه احتمال کاهش تقاضا نسبت به عرضه در این بازار برتری یافت و ظرف یک ماه اخیر پلاتین بخشی از ارزش خود را در بازار جهانی از دست داد.

صعود تورم در آمریکا و انتظار اخذ سیاست انقباضی بیشتر از سوی فدرال رزرو برای مهار تورم باعث شده تا انتظار کاهش تقاضا بر نگرانی عرضه در بازار پلاتین غلبه کند. در عین حال چین به‌عنوان بزرگترین بازار مصرف این فلز نیز با بحران اقتصادی روبرو است و این موضوع نیز اینب ازار را تحت فشار کاهش تقاضا قرار می‌دهد.