به گزارش پایگاه خبری «عصر معدن» به نقل از صدا و سیما، تولید مواد معدنی ایران از 535 میلیون تن در سال 1402 به 700 میلیون تن در سال 1403 رسیده که نشان‌دهنده رشد 30.8 درصدی است. این افزایش عمدتاً به سبب فعال‌سازی معادن جدید و بهبود کارآیی معادن موجود حاصل شده است.

ارزش صادرات محصولات معدنی نیز جهشی تاریخی را تجربه کرده و از 116 میلیون دلار در سال 1402 به 8.8 میلیارد دلار در سال 1403 رسیده است؛ رشدی معادل 7572 درصد. در میان محصولات کلیدی، آهن و فولاد، کنسانتره سنگ آهن و ورق‌های فولادی سهم اصلی را به خود اختصاص داده‌اند.

آمار‌های چهار ماهه نخست سال 1404 نیز تداوم این روند را تأیید می‌کند: صادرات کنسانتره سنگ آهن 78 درصد و صادرات انواع ورق فولادی 172 درصد افزایش یافته است.

از نظر توزیع جغرافیایی، کرمان با ارزش تولید 180 هزار میلیارد تومان، یزد با 81.3 هزار میلیارد تومان و خراسان رضوی با 35.3 هزار میلیارد تومان، سه استان پیشتاز تولید معدنی کشور بوده‌اند. این سه استان بیش از 70 درصد ارزش کل تولید معدنی کشور را در اختیار دارند.

در میان محصولات، سنگ آهن با 228.6 هزار میلیارد تومان بالاترین ارزش تولید را ثبت کرده و پس از آن مس با 93.4 هزار میلیارد تومان و سرب و روی با 19.4 هزار میلیارد تومان قرار دارند.

در بخش اشتغال، هم‌اکنون 145 هزار نفر در 6451 معدن فعال مشغول به کارند و تنها در سال 1403، 600 معدن جدید فعال شده که این رقم نسبت به هدف تعیین‌شده، رشد 296 درصدی را نشان می‌دهد.

موتور معدن پرشتاب‌تر شد؛ صعود تولید به 700 میلیون تن

چالش‌هایی که سرعت‌گیر هستند

با وجود رشد چشمگیر، صنعت معدن ایران با موانعی جدی مواجه است؛ کاهش بهره‌وری در بخش‌هایی از معادن، فرسودگی تجهیزات، نیاز به فناوری‌های نوین برای استخراج و فرآوری، محدودیت‌های انرژی و لزوم بهینه‌سازی زیرساخت‌های باربری و ترابری از مهم‌ترین این چالش‌هاست. همچنین، ثبات در مقررات پولی و تسهیل فرآیند‌های صادراتی برای حفظ بازار‌های خارجی ضروری است.

چشم‌اندازی که دور از دسترس نیست

تجربه سه سال اخیر نشان می‌دهد که معدن می‌تواند به یک موتور‌های پیشران رشد اقتصادی* ایران تبدیل شود. دسترسی به بازار‌های جدید صادراتی، توسعه زنجیره ارزش، و ارتقاء زیرساخت‌ها می‌تواند جایگاه ایران را در عرصه جهانی مستحکم‌تر کند و ارزش‌افزوده بیشتری برای اقتصاد ملی به همراه داشته باشد.